Nowa podstawa odpisu na ZFŚS na 2025 rok — wpływ na wycenę rezerw na świadczenia pracownicze
Wczoraj GUS opublikował „Obwieszczenie w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2024 r. i w drugim półroczu 2024 r.” Na tej podstawie została określona podstawa odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (krótko: Fundusz lub ZFŚS) na rok 2025. Wynosi ona 7262,39 zł, co stanowi wzrost o 12,7% w stosunku do ubiegłego roku.
Wycena aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze najczęściej obejmuje rezerwy na odprawy emerytalne, rentowe, pośmiertne, nagrody jubileuszowe itp. Jednak to nie wszystko.
Jak zmiana podstawy ZFŚS wpłynie na wycenę rezerw aktuarialnych?
Firmy, w których funkcjonuje Fundusz, mogą tworzyć odpis m.in. na byłych pracowników (na emerytów oraz na rencistów). Wówczas ze środków korzystają uprawnieni byli pracownicy, a nawet ich rodziny. Świadczenie tego typu podlega aktuarialnej kalkulacji rezerw analogicznej jak wycena aktuarialna rezerwy na świadczenia pracownicze tj. rezerwy na odprawy emerytalne, rentowe, pośmiertne, rezerwy na nagrody jubileuszowe itp. Zwiększenia wartości Funduszu fakultatywne (uznaniowe) na byłych pracowników stanowią 6,25%, co daje w roku 2025 odpis na ZFŚS na byłych pracowników w kwocie 453,90 zł.
Jednym z parametrów modelu wyceny rezerw na odpis na ZFŚS jest podstawa tego odpisu, czyli wskazana na samym początku wartość przeciętnego wynagrodzenia „wypracowana” w gospodarce narodowej w odpowiednim okresie.
Wzrost podstawy a zmiana wartości rezerw na odpis na ZFŚS
Od wielu lat wartość podstawy rośnie, jednak w kilku okresach podstawa ta była sztucznie „zamrażana” tj. nie stosowano wartości pierwotnie wskazanej przez przepisy prawne, lecz wartości z poprzedniego roku (lub nawet z jeszcze wcześniejszego). Dopiero w roku 2024 nastąpiło pełne „odmrożenie” podstawy odpisu na ZFŚS. Zatem teraz podstawa odpisu na Fundusz rośnie z takim samym tempem jak przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej.
Przyrost podstawy odpisu na Fundusz we wspomnianej wysokości 12,7% wygeneruje rzecz jasna przyrost rezerwy na odpis na Fundusz w takiej samej wysokości przy założeniu ceteris paribus. Wzrost wynikający z aktualizacji tego czynnika modelu wyceny rezerw będzie stanowił tzw. zysk/stratę aktuarialną ex post.
Aktuarialna wycena rezerw ZFŚS z uwzględnieniem prognoz podstawy odpisu
Zadaniem aktuariusza lub biura aktuarialnego jest odpowiednia kalkulacja prognozowanego wzrostu podstawy odpisu na Fundusz w sytuacji, gdy w ostatnich trzech latach obserwowano bardzo duże wzrosty samej podstawy (np. w roku 2024: 26,3%), jak i przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (np. w roku 2024: 12,7%). Różnica wynika z pełnego „odmrożenia” wartości podstawy.
Nowa podstawa ZFŚS 2025 a rezerwy pracownicze – pytania i odpowiedzi
Czy wzrost podstawy ZFŚS wpływa na obowiązek aktualizacji rezerw?
Tak. Jeśli podstawa ZFŚS wzrasta, pracodawcy powinni rozważyć aktualizację wyceny rezerw aktuarialnych, aby odzwierciedlić rzeczywistą wartość zobowiązań.
Kto powinien przeprowadzić aktualizację wyceny rezerw na ZFŚS?
Zgodnie ze standardami rachunkowości, wycenę powinien wykonać licencjonowany aktuariusz lub biuro aktuarialne.
Jak często należy aktualizować wycenę rezerw na odpis ZFŚS?
Zaleca się coroczną aktualizację lub każdorazowo, gdy istotnie zmieniają się podstawy wyliczenia odpisu na ZFŚS, np. na skutek zmiany wysokości przeciętnego wynagrodzenia.