Nagrody jubileuszowe, w odróżnieniu od odpraw emerytalnych, rentowych czy też pośmiertnych, są nieobowiązkowym świadczeniem pracowniczym. Stanowią jedną z metod gratyfikacji.
W odróżnieniu od premii, czy dodatków za wyjątkowe zasługi pracownika, nagrody jubileuszowe na ogół są przewidywalne. Ich wysokość i częstotliwość przyznawania jest z góry zaplanowana. To jednak nie oznacza, że tworzenie rezerwy na nagrody jubileuszowe jest zadaniem trywialnym.
Jakie regulacje?
Przede wszystkim nagród jubileuszowych w jakikolwiek sposób nie precyzuje kodeks pracy. Sposób wypłacania nagród jubileuszowych najczęściej regulują Regulaminy Wynagradzania, Układy Zbiorowe Pracy lub akty prawne właściwe dla konkretnego sektora. Na przykład nagrody jubileuszowe przyznawane w służbie zdrowia opisuje Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Z kolei na uczelniach wyższych – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Indywidualny strumień płatności
Na wypłaty nagród jubileuszowych danego pracownika patrzymy jak na strumień przyszłych płatności. Jak one się mogą kształtować? Otóż zasady wypłacania nagród jubileuszowych mogą być bardzo różne u różnych pracodawców.
Na przykład nagroda jubileuszowa może być wypłacana co 5 lat w kwocie stanowiącej wielokrotność pewnej podstawy (wynagrodzenia zasadniczego, wynagrodzenia za ostatni miesiąc, czy też wynagrodzenia minimalnego).
Rezerwa na nagrody jubileuszowe jako składnik bilansu
O konieczności tworzenia rezerw na nagrody jubileuszowe wyraźnie mówią zarówno KSR 6, jak i MSR 19. Należy zaznaczyć, iż KSR 6 stwierdza nawet, że wycenę rezerw na długoterminowe świadczenia pracownicze, jakimi są nagrody jubileuszowe, powinien przeprowadzać licencjonowany aktuariusz. Z racji tego, że to świadczenie może być w różnych firmach różnie skonstruowane, aktuariusz musi być gotowy do przygotowania bardzo indywidualnego modelu wyceny nagród jubileuszowych.
Co aktuariusz uwzględnia przy wycenie rezerwy na nagrody jubileuszowe?
Przede wszystkim przy wycenie rezerw na nagrody jubileuszowe, podobnie jak przy każdej innej rezerwie na świadczenia pracownicze, uwzględnia się fakt, że zdarzenie polegające na wypłacie pracownikowi nagrody ostatecznie ma charakter losowy. Wynika to chociażby z tego, że pracownik może niespodziewanie odejść z firmy (np. standardowo się zwolnić czy przejść na rentę).
Inny przykład ważnego zagadnienia: rezerwa na nagrody jubileuszowe zależy od stopy wzrostu podstawy i jest wrażliwa na jej zmiany. To znaczy, że np. jeśli podstawą nagrody jubileuszowej jest wynagrodzenie minimalnego, to wycena aktuarialna musi uwzględniać prognozowaną stopę wzrostu tego wynagrodzenia.
Poza powyższymi przykładami niuansów w wycenie rezerw na nagrody jubileuszowe istnieje szereg równie istotnych czynników, uwzględnianych w rzetelnych usługach aktuarialnych. Ostatecznie umożliwia to przedstawienie klientowi takiej kwoty rezerw, która zgodnie z metodologią aktuarialną zabezpieczy przyszłe płatności nagród jubileuszowych.